شیر دروازه ای نوعی دیگر از شیر صنعتی بوده که برای باز و بسته کردن جریان سیال در یک خط لوله به کار گرفته می شود. در این مدل از شیر صنعتی، شیر با حرکت عمودی دیسک روی سیت، باز و یا بسته می شود. شیر دروازه ای یک دیچه دو طرفه است، چراکه امکان این مورد وجود دارد که ماده سیال از جهات مختلفی جریان یابد. این نوع شیر شیر صنعتی، افت فشار متوسطی را کمتر از دریچه های گلوب ولو در خط لوله به وجود می آورد. این شیر دارای بدنه های فورج برای مجراهای کمتر از 2 اینچ (5 سانتی متر) (API 602 / BS 5352) و بدنه های چدنی برای اندازه های بزرگتر (API 600، API 603 ، API 6D) می باشد.
انواع شیر دروازه ای
انواع شیر دروازه ای را در چهاردسته می توان دسته بندی کرد. در ادامه با هریک از آنها آشنا خواهیم شد:
-
کست استیل Cast Steel
کست استیل رایج ترین نوع شیر دروازه ای می باشد که با API 600 (کربن و آلیاژ استیل) و API 603 (استیل ضد زنگ و درجه بالاتر) پوشانده می شود. کست استیل در اندازه های بالاتر از 2 اینچ (5 سانتیمتر) و حداکثر 80 اینچ (200 سانتیمتر) طراحی و ساخته می شود.
-
فورج استیل Forged Steel
معمولا برای لوله کشی مجراهای کوچک (کمتر از 5 سانتی متر)، شیر فورج استیل گیت ولو به کار گرفته می شود. مشخصات پوششی آن عبارتست از: API 602 و BS 5352
-
API 6D برای خط لوله ها
این شیر دروازه ای مخصوص خطوط لوله ها می باشد. این نوع شیر، دو طرح اصلی، اسلب Slab و Expanding وجود دارد.
-
بست فشار Pressure seal
شیر بست فشار گیت ولو برای کاربردهای فشار قوی است که متداول ترین آنها گوۀ انعطاف پذیر و شیر موازی یا کشویی می باشد. آنها معمولاً با بدنه های کست یا فورج، در ابعاد 2 تا 24 اینچ (5 تا 60 سانتیمتر) و درجه فشار از 600 # به 4500 # در دسترس بوده و با جوش سوکت یا جوش لب به لب، برای اطمینان از اتصالات محکم فلنج، پایان بندی می شوند.
نوع چاقویی (Knife Type)
شیر دروازه ای چاقویی برای نخستین بار در صنعت خمیر کردن کاغذ معرفی و به کار گرفته شد؛ هنگامیکه شیرهای انسداد به دلیل ماهیت مایعات منتقل شده در فرآیند تولید کاغذ، نمی توانستند به درستی کار کنند، از این نوع شیر دروازه ای استفاده و مفید واقع شد.
یکی از ممنوعیت های استفاده از شیرهای دروازه ای چاقویی، استفاده آنها به عنوان دریچه های تعدیل کننده برای تنظیم جریان است، چراکه عبور جریان سیال از طریق دریچه نیمه بسته، تا حدودی لرزش ایجاد کرده و سبب سائیدگی دیسک و سیت خواهد شد.لذا شیرهای چاقویی باید مانند همه انواع شیرهای دروازه ای به صورت کاملاً بسته یا باز استفاده شوند (شیرهای کروی یا گلوب برای تنظیم جریان توصیه می شوند).
این نوع شیر برای محافظت در برابر اثر ضربات چکشی آب، از سرعت باز و بسته شدن بسیار کندی برخوردار است. شیر چاقویی را می توان از آهن تا فولاد ضدزنگ و در اندازه های بین 2 تا 24 اینچ (5 تا 60 سانتیمتر)، معمولا با بدنه کست، با درجات فشار کم (<300 پوند) تولید کرد.
انواع مختلفی از این نوع شیر دروازه ای وجود دارد. مانند سیت نرم (نوع ارتجاعی با سیت الاستومری)، سیت فلزی (سیت و دیسک، مهر و موم فلزی شده اند)، انواع دروازه کشویی Slide Gate و کلاهکی Bonneted.
تفاوت آن با طراحی های استاندارد عبارتست از:
- شیر استاندارد با اتصالات جوش فلنج، لب به لب و سوکت در دسترس بوده اما نوع چاقویی عمدتا اتصالات لاگ یا ویفری دارد.
- شیر استاندارد یک بسته بندی با حلقه V شکل دارد که شافت متصل به دروازه را به خوبی به آن مهر و موم می کند اما نوع چاقویی با یک بسته بندی غده ای شکل به اطراف دروازه متصل شده است.
- شیرهای دروازه ای دو طرفه هستند، در حالی که نوع چاقویی معمولاً یک طرفه است.
- شیر چاقویی مقطع عرضی کمتری نسبت به شیر دروازه ای ANSI که حجیم تر و پالاینده است، دارد.
- نوع چاقویی سبک تر و ارزان تر از انواع API و ASME می باشد.
نمودار شیر دروازه ای
نمودار شير دروازه ای، طرح مونتاژ استاندارد این شیر را نشان می دهد. بسته به پیکربندی قطعات آن، تغییراتی در طراحی ممکن است داشته باشد:
- مواد سازنده بدنه: فورج یا کست
- طراحی و اتصال کلاهک: می تواند استاندارد یا بست فشار Pressure Seal (دریچه های فشار قوی) و یا پیچ شده و جوش داده شده و … باشد.
- پایانه های اتصال: شیرآلات دروازه ای با طرح های پایانه ای متعددی در دسترس هستند (جوش سوکت و رشته ای برای شیرهای دروازه ای فورج و جوش لب به لب برای شیرهای دروازه ای با بدنه کست)
- نوع گوه: جامد / انعطاف پذیر / تفسیم شده / موازی
- نوع استم (Stem): بالارونده / غیربالارونده
- قاعده تولید: شیرآلات استاندارد API در مقایسه با استاندارد EN اندکی طراحی متفاوتی دارند.
- نوع عملکرد شیر: دستی / دنده ای یا پنوماتیک / هیدرولیک / برقی
مواد سازنده شیر دروازه ای
-
بدنه
بدنه شیرهای دروازه ای کمتر از 2 اینچ (5 سانتیمتر) معمولاً از جنس فورج استیل ساخته شده است (رایج ترین درجات مواد بدنه ASTM A105 برای سرویس با درجه حرارت بالا، ASTM A350 برای سرویس با دمای پایین و، ASTM A182 F304 / F316 برای سرویس خورنده می باشد).
در عوض بدنه شیرهای دروازه ای با اندازه مجرای بالاتر از 2 اینچ از جنس کست استیل ساخته شده است (درجات اصلی کست ASTM A216 WCB برای سرویس با درجه حرارت بالا، ASTM A351 برای شرایط دمای پایین و ASTM A351 CF8 و CF8M – به عبارت دیگر شیرهای دروازه ای 304 و 316 استیل ضد زنگ هستند).
-
تریم TRIM
در مجموع قسمت های قابل جابجایی و قابل تعویض شیر به عنوان “تریم” تعریف می شوند (برای شیر دروازه ای: سیت، دیسک، قسمت پشت سیت و استم)
جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین فروش شیر دروازه ای با ما تماس بگیرید.
متخصصین شرکت پترو صنعت زاینده رود همواره پاسخگوی تمام هموطنان و مشتریان عزیز است