شیر سماوری چیست ؟

انواع شیرهای سماوری

بطورکلی شیر سماوری در چهارنوع عمده دسته بندی می شود که هرکدام از آنها ویژگی ها و کاربرد های مختص به خود را داراست. انواع انی شیر های عبارتند از:

• شیر سماوری روان کننده
• شیر سماوری غیر روان کننده
• شیر سماوری مولتی پورت
• شیر سماوری غیر هم مرکز
• شیر سماوری اِکسپندینگ

شیر سماوری روانکاری شده (Lubricated Plug Valve)

در طراحی و ساخت شیر سماوری روانکاوری شده از نوعی ماده روان کننده جهت کنترل و کاهش اصطکاک و در نهایت استحکام درزبندی پورت ها استفاده می شود. این ماده روان کننده در واقع یک روغن پایه (مانند سیلیس آمورف و دودی) است که بین سطح مجرابند و سیت با فشار بالا تزریق می شود و گرانروی (Viscosity) قطعات متحرک را بهبود می بخشد. کارشناسان مربوطه برای انتخاب روان کننده، نوعی از ماده را پیشنهاد می کنند که با سیال به خوبی انطباق داشته و پس از تعداد مشخصی از چرخه ها (یا پس از هر چرخه در برخی کاربردها)، شیر را مجددا درزبندی کند.

به دلیل حساسیت و وجود الزامات نگهداری مذکور، عمده استفاده شیرهای روغن کاری شده در کارهایی که عملیات های غیرمستمر دارند، می باشد. بطورکلی این نوع شیر برای فرایندهایی که دارای ذرات نسبتاً سایندۀ محلول در مایع باشند (مانند کاربردهای بالادستی، خطوط لوله گاز که به شیرهای کنارگذر (Bypass Valves) نیاز دارند، و شیرهای تخلیه از زیر (Blow-Down Valves) روی جایگاه های شیر و شیرهای کیکر (Kicker Valves)، مناسب است. در ضمن این نوع وسیله مجرابند (پلاگ) عموماً دارای سیت فلزی است.

شیر سماوری روانکاری نشده (Non-Lubricated Plug Valve)

این شیر دارای یک دیسک مخروطی است که به عنوان گوه عمل کرده و یک غلاف Sleeve را که از جنس مواد نرم است به حفرۀ بدنه می‌فشارد (غلاف Sleeve اصطکاک بین مکانیزم پلاگ و بدنه را کاهش می دهد). در مواردی که میزان تعمیر و نگهداری مانند سرویس های سولفور، فلورید هیدروژن، یا در مواردی که احتمال جامدشدن سیالات و انسداد شیر وجود دارد، نیاز است؛ استفاده از شیرهای روانکاری نشده به نوع روانکاری شده ترجیح داده می شوند. به عنوان جنبه منفی شیرهای روانکاری نشده می توان به این نکته اشاره داشت که به علت استفاده از سیت غیرفلزی فقط برای کاربردهای خاصی به لحاظ دما، فشار و نوع سیال انتقالی (مقاومت شیمیایی) مناسب هستند.

مزیت شیر های سماوری

• طراحی ساده و قطعات کمی دارد
• به راحتی باز و بسته می‌شود (به جز سایزهای بزرگ)
• می‌توان تعمیر و نگهداری آن را در خط انجام داد
• قابلیت ضد نشتی خوبی دارد
• طول عمر این شیرها نسبت به دیگر شیر های قطع و وصل بیشتر می باشد.
• امکان تزریق مواد آببندی در شیر سماوری برای تجدید آببند کردن از قسمت بالایی شیر امکان پذیر است.
• یک تفاوت بال ولو و پلاگ ولو این است که این شیر نسبت به شیر توپی در دماهای بالا مقاوم تر است.
• شیر سماوری با طراحی ساده و قطعات کمتر تولید می شود که تعمیر و نگهداری این شیر را راحت تر می کنند.
• می تواند در همان وضعیت که تنظیم می شود باقی بماند و به راحتی کار کند.
• وضعیت باز و بسته کردن شیر را اپراتور به راحتی می تواند کنترل کند.

معایب شیر سماوری

• مقاومت کمی در برابر جریان دارد
• سرعت عمل باز و بست این شیرآلات به دلیل ربعگرد بودن نسبت به شیرآلات قطع و وصلی دیگر بالاتر است.
• به دلیل اصطکاک زیاد، باز و بسته شدن آن نیازمند نیروی زیادی می‌باشد
• شیرهای سماوری بزرگتر از سایز NPS 4 (DN100) نیازمند گیربکس یا اکچویتور هستند
• این شیر به دلیل پلاگ مخروطی خود جریان را باریک می‌کند

کاربرد شیر سماور یا پلاگ ولو

• از پلاگ ولو برای خطوط گاز و سیستم های تحت فشار Pig Barrell عکس العمل باز و بست سریع می باشد، استفاده می شود.
• استفاده زیاد ایستگاه گاز
• پراستفاده در برای فشارهای خلاء بالا
• با توجه به مدل چند راهی ورودی (چند پورت) پلاگ ولو ها می توان برای انحراف مسیر استفاده کرد.