شیر کنترلی چیست ؟ (Control Valve)
شیر کنترلی برای کنترل سیال های مختلفی مانند مایعات، گاز و بخار کاربرد دارد. به بیان دیگر، شیر کنترلی نوعی شیر صنعتی می باشد که با استفاده از آن می توان جریان سیال را از کمترین حد ممکن تا بیشترین مقدار مورد نظر کنترل و تنظیم کرد. از آنجایی که شیر کنترلی آخرین ابزاریست که در مسیر تنظیم جریان قرار میگیرد، بیشترین نقش را در تنظیم جریان سیالات ایفا خواهد کرد. شیر کنترلی کروی (گلوب)، شیر کنترلی پروانه ای، شیر کنترلی پلاگ، شیر کنترلیتوپی، شیر کنترلی دیافراگمی، شیر کنترلی زاویه ای و شیر کنترلی سه راهی از انواع شیرهای کنترلی رایج می باشند. انواع این شیرها در بسیاری از صنایع مانند نفت و گاز و پتروشیمی، آب و فاضلاب، تولید نیرو، صنایع بهداشتی، صنایع غذایی و.. کاربردهای فراوانی دارند.
مزایای شیر کنترلی چیست
از جمله مزایای شیرهای کنترلی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- کارکرد اتوماتیک: از مهمترین مزایای شیرهای کنترلی، این نکته خواهد بودکه فرآیند باز و بسته شدن یک سیال به طور خودکار کنترل خواهد شد. بنابراین، زمانی که این نوع دریچه‌ها در صنایع به کار گرفته می‌شوند، لازم نیست افراد مراقب بستن یا باز کردن شیر به صورت دستی باشند.
- قابلیت نصب آسان: نصب شیرهای کنترلی بسیار آسان است. بسیاری از مردم بدون نیاز به افراد خاصی، به سادگی می توانند این شیرها را روی دریچه ها نصب کنند. بنابراین قابلیت نصب آسان این شیرها، از نظر صرفه جویی در زمان و تلاش، به کاربران کمک میکند.
- کاهش مصرف: از آنجایی که این شیرها بصورت اتوماتیک کار می کنند، هدر رفت منابع کاهش زیادی پیدا خواهد کرد. مطالعات نشان داده اند كه شیرهای كنترل می توانند منجر به صرفه جویی در مصرف آب تا میزان 85 درصد شوند. بنابراین، آنها با کاهش هدررفت این منبع گرانبها، به رفع تقاضای فزاینده ی آب کمک خواهند کرد.
- بدون گرفتگی: یکی دیگر از مزایای مهم شیرهای کنترلی این نکته است که آنها مانع از جریان سیال نخواهند شد. مواردی مانند ذرات کوچک، رسوبات، گرد و غبار و غیره جریان سیال را به علت طراحی کامل این دریچه‌ها مسدود نخواهد کرد.
- دوستدار محیط زیست: مشاغل تحت فشار مداوم برای رعایت استانداردهای زیست محیطی جهانی قرار دارند. با استفاده از این شیرها، آنها میتوانند به کاهش هدر رفتن منابع طبیعی کمک کنند و همچنین میتوانند با استفاده درست از این ابزار از نظر اکولوژیکی دوستدار طبیعت نیز باشند.
- افزایش بازده مالی: شیرهای کنترلی به بهبود عملکرد سیستم و حفظ منابع کمک خواهند کرد. این امر در نهایت به دستیابی به یک مزیت استراتژیک و افزایش بازده مالی کمک می کند.
انواع شیر کنترلی
دو نوع اصلی شیر کنترلی به شرح زیر اند:
- شیرهای دوار (روتاری) که دارای دریچه های توپی، پروانه ای یا پلاگ می باشند.
- شیرهای خطی که دارای دریچه های کروی، دیافراگم یا پینچ می باشند.
در ادامه به شرح کلی این دو نوع شیر کنترلی خواهیم پرداخت.
بطورکلی طبقه بندی شیرهای کنترلی به شرح زیر می باشد:
انواع شیر کنترلی چیست
شیر کنترلی خطی چیست ؟ (Valve Features)
انواع دریچه شیر خطی
- کروی ( تک سیت – دو سیت – سه راهه )
- دیافراگم
- پینچ
ویژگی های شیر خطی
- مسیر جریان پیچ در پیچ
- بازیابی کم
- توانایی خفه کردن نرخ های کم جریان را دارد.
- دارای انواعی از طرح های تریم خاص می باشد.
- جهت کاربردهای فشار بالا کاربرد دارد.
- در اغلب موارد به شکل فلنجی یا رزوه ای می باشد.
- کلاهک قابل جداشدن است.
شیر های کروی
1- شیر کروی تک سیت (Single Seated Globe Valve)
ویژگی های تک سیت :
- برای حرکت دادن استم نیروی زیادی لازم دارد.
- انسداد محکم
- در کاربردهای قطر کم کاربرد دارد.
کاربردها:
- برای کنترل دامنه وسیعی از پارامترهای فرایندی کاربرد دارد ؛ به همین دلیل در تولید نفت و گاز و برق استفاده می شود.
2- شیر کروی دو سیت (Double Seated Globe Valve)
ویژگی های دو سیت:
- برای حرکت دادن استم به نیروی کمی نیاز خواهد داشت.
- توانایی ایجاد انسداد کامل را ندارد؛ در نتیجه نشتی وجود دارد.
- در کاربردهایی با قطر بزرگتر استفاده می شود.
- قطعات بدنه به علت سایش و کاویتاسیون فرسوده می شوند و صداهای آزاردهنده ایجاد خواهند کرد.
کاربردها:
- برای سرویس های جریان زیاد و فشار زیاد کاربردی خواهد بود.
3- شیرهای سه راهه (Three Way Valves)
ویژگی های شیر سه راهه:
- ظرفیت جریان بالا دارد.
- شیر برای مخلوط کردن و منحرف کردن مایعات استفاده می شود.
- قابلیت دسترسی بالا
- قابلیت نشت متناسب با شیر کروی تک سیت نرمال
کاربردها:
- در صنعت نساجی کاربرد دارد.
شیرهای دیافراگمی (Diaphragm Valves)
ویژگی های شیر دیافراگمی:
- دارای یک زین یا سیت بوده که دیافراگم از روی آن شیرها را می بندد.
- می تواند برای سیالات خورنده استفاده شود.
کاربردها:
- به عنوان شیر انسدادی در صنایع غذایی و نوشیدنی، دارویی و بیوتکنولوژی کاربرد دارد.
برای استعلام قیمت شیر دیافراگمی با کارشناسان پتروصنعت زاینده رود تماس بگیرید.
شیر کنترلی دوار چیست ؟ (Rotary Motion)
انواع دریچه شیر دوار
- توپی
- پروانه ای
- پلاگ
ویژگی های شیر دوار
- مسیر جریان ساده
- بازیابی بالا
- ظرفیت بیشتر
- خوردگی کمتر پکینگ
- می تواند برای گل و لای و مواد ساینده استفاده شود.
- بدون فلنج
- کلاهک یکپارچه
- قابلیت دسترسی بالا
شیر پینچ (Pinch Valve)
ویژگی های شیر پینچ:
- انسداد محکم
- آستین قابل انعطاف به شیر امکان می دهد که مواد جامد را کاملا مسدود کند – جامداتی که نوعاً به وسیلۀ سیت به دام انداخته می شوند یا در شکاف های شیرهای کروی، شیر دیافراگمی، شیر پروانه ای، شیر دروازه ای یا شیر توپی گیر می‌کنند.
کاربردها:
- بهترین کاربرد آن برای کنترل سیالات خورنده است.
شیرهای توپی (Ball Valve)
ویژگی های شیر توپی:
- انسداد محکم
- حداقل انسداد برای سیال عبوری
- ظرفیت جریان زیاد
- توانایی خوبی در برابر فشار و دمای بالا دارد.
کاربردها:
- برای سیالات خطرناک و خورنده کاربرد دارد.
برای خرید شیر توپی با کارشناسان فروش پترو صنعت زاینده رود تماس بگیرید.
شیر پروانه ای (Butterfly Valves)
ویژگی های شیر پروانه ای:
- ظرفیت جریان زیاد
- برخلاف شیر توپی، دیسک در جریان سیال حضور دارد و بنابراین همواره افت فشار در جریان ایجاد می شود.
- انسداد محکم
کاربردها
- در صنایعی همچون فولاد، شکر و نساجی کاربرد دارد.
برای خرید شیر پروانه ای با کارشناسان فروش پترو صنعت زاینده رود تماس بگیرید.
عملکردهای اصلی شیر کنترلی چیست ؟
عملکردهای اصلی شیرهای کنترلی از قرار زیر است:
- راه اندازی، توقف و هدایت جریان
- تنظیم، کنترل و یا کاهش جریان
- جلوگیری از برگشت جریان
- کاهش یا تنظیم فشار
نکات خرید و فروش شیر کنترلی
توصیه می کنیم قبل از انتخاب و خرید شیر کنترلی ملاحظات فنی زیر را مد نظر قرار دهید:
1- نوع سیال جریانی (مایع، بخار یا گاز)
برای این مورد توجه کنید که این یک مایع خالص است یا حاوی ذرات است؟ در طول جریان آن مایع باقی می ماند و یا تبخیر تبخیر خواهد شد؟ و آیا خاصیت خورندگی دارد؟ پاسخ این سوالات در خرید شیر کنترلی حائز اهمیت خواهد بود.
2- فشار و درجه حرارت چقدر است
3- ملاحظات جریان
برای این منظور دقت کنید که آیا کاهش فشار بحرانی است؟ شیر کنترلی مورد نظر مطابق با فشار مورد نیاز است؟ شیر کنترلی انتخابی برای قطع ساده یا برای کاهش جریان کاربرد دارد؟ اصلا نصب شیر کنترلی برای جلوگیری از برگشت جریان لازم است؟
4- فرکانس و سرعت عمل
دقت کنید که میزان استفاده از شیر کنترلی مداوم خواهد بود؟ این شیرها نیاز به جا به جایی سریع خود خواهند داشت؟ سرعن عملکرد و حرکت شیر چگونه است؟ در صورت قطع برق، آیا شیر دارای یک موقعیت پیش فرض خواهد بود؟ در کارکردهای غیر مکرر، آیا شیر در حالت نرمال باز می باشد؟ بطورکلی عملیات دستی یا اتوماتیک انجام می شود؟
مطالب مرتبط: